Daar zit ze dan, boos, ziedend is ze. Voor haar komt de zoveelste begeleider, psycholoog, therapeut, om haar te helpen bij wat ze heeft meegemaakt. Niet alleen door andere kinderen laten vallen, ook door leerkrachten. Ze haat al die volwassenen die bepalen wat ze nodig heeft. Ze vertrouwt haar ouders, maar die zitten met hun handen in het haar. Die hebben ook al veel begeleiding gehad, soms helpend, soms niet.
Dit alles weet ik niet als ik haar zie zitten in het lokaal op school. Ik heb 3 dubbel dikke verslagen gelezen, maar dit staat er niet in. Alleen een plan van aanpak met tips over met welke kaartjes en methodes ik zou kunnen werken.
Wat wil jij?
De eerste keer dat ik met mijn kaartjes aankom, gooit ze deze nog net niet door de ruimte. Die heeft ze al vaak genoeg gezien bij de voor haar gevoel aan haar opgedrongen hulpverlening. Haar boosheid raakt me. Ik ben best wel wat gewend, maar hier kan ik niet omheen.
Ik leg uit wat ik kom doen en ze wordt steeds bozer en draait haar gezicht de andere kant op. ‘Wat zou jij willen?’ vraag ik. Verrast kijkt ze op. ‘Ik wil niet, ik heb geen begeleiding nodig,’ zegt ze vuurspuwend. Op dat moment doe ik iets dat in hulpverlenersland best ‘anders’ is. Ik vertel haar dat ik nu wegga en dat ik volgende week terugkom. Dat ik dan weer zal vragen wat ze wil. Geen verwijten, ik luister naar haar en zeg dat ik het begrijp.
Zelf kunnen bepalen
Ondertussen analyseer ik wat ik heb gezien. Ze wil zelf kunnen bepalen en er wordt steeds voor haar bepaald. Dat ik naar haar heb geluisterd en haar zelf heb laten beslissen of de begeleiding wel of niet doorging op dat moment, heeft een grote impact. Ze is de keren daarna nog steeds wantrouwend en boos maar langzaam maar zeker laat ze me toe.
Doordat ze haar verhaal bij me kwijt kan en ze uiteindelijk open staat voor begeleiding, gaat het steeds beter met haar en lijkt het goed te gaan.
Terugval
Dan krijgt ze een terugval en laat ze ernstig verstoord gedrag zien. Ze spijbelt veel en de kans op schorsing van school is reëel. Als ik met haar praat, laat ze me weten dat ze alles somber ziet. Ze heeft ruzie met klasgenoten en weet het allemaal niet goed. Alles is als een groot zwart gat voor haar. Ik vraag me af wat hier aan de hand is en waardoor ze steeds terugvalt in het oude gedrag.
Relatie tussen moeder en dochter
Ik spreek met haar moeder. We pakken de plattegrond van wijze woorden erbij om te bespreken wat deze situatie met haar doet. Ze herkent de woorden verdriet en schuld en voelt zich ontmoedigd. De moeder doet zoveel voor haar dochter en het lijkt nooit genoeg, ze voelt zich gekwetst en niet gerespecteerd.
Ik bespreek met haar dat haar dochter dit aanvoelt en weet hoe ze in kan spelen op dit schuldgevoel. Dit doet zij niet bewust, moeder en dochter hebben een goede relatie. Als haar dochter echter in midden in een boze bui zit zit, gebruikt zij dit bij haar moeder.
We bekijken met de plattegrond hoe de moeder zich zou willen voelen. Ze wil zich gerespecteerd voelen, betrokken bij haar dochter en dat er ook belangstelling voor haar als moeder is. Door dit duidelijk te krijgen voor de moeder, kan de moeder haar schuldgevoel loslaten. Als haar dochter boos wordt, lukt het haar om neutraal reageren. Hierdoor voelt ze zich steeds sterker in haar schoenen staan, waardoor het voor haar gemakkelijker is om er voor haar dochter te zijn tijdens de boosheid. Dit geeft lucht bij zowel moeder als dochter en daardoor gaat het thuis beter.
Familiegeheim bij familie van haar vader
Op school blijft het echter een probleem en lukt het het meisje niet om haar gedrag te veranderen. Ik heb een gesprek met haar vader. We kijken ook naar de plattegrond van wijze woorden. Haar vader geeft aan ontstemd te zijn en ook bang te zijn om zijn dochter kwijt te raken.
Ik vraag naar de gezinssituatie van de vader, naar het gezin waar hij uitkomt. Er blijkt bij vader een ingrijpend familiegeheim te zijn. Ik geef aan dat het aan hem is of hij dit tegen mij wil vertellen. Hij wil het graag vertellen.
Liefdevolle aandacht voor geheim
De vader wil zijn dochter beschermen en heeft daardoor het geheim verzwegen. Ik leg uit dat juist als er zulke ingrijpende gebeurtenissen verzwegen worden dat een kind dit aanvoelt en hier emotioneel van uit evenwicht kan raken. En dat het gedrag van zijn dochter waarschijnlijk een belangrijk signaal is dat er liefdevolle aandacht mag zijn voor het geheim. Bij zo’n geheim gaat het over een verstrikking die meerdere generaties aangaat en de familie beïnvloed. Alles, hoe erg ook, hoort er namelijk bij in een familie.
We hebben gekeken hoe de vader zich voelde door dit geheim. Vader voelde zich onbelangrijk en boos, tijdens de begeleiding heeft hij deze gevoelens een plekje kunnen geven. Ook heeft de dochter genoeg te horen gekregen over het familiegeheim om haar rust te geven. Het was niet nodig om haar het hele verhaal te vertellen, maar iets was in dit geval wel handig.
Grote verandering
Het gevolg was dat het gedrag van de dochter omsloeg als een blad aan een boom. Het gaat nu goed, zowel thuis als op school.
Afbeelding van Sophie Janotta via Pixabay
