Een nieuw schooljaar, het voelt als een nieuwe start. Voor de zomervakantie was het een vreemde tijd. De start van de intelligente lockdown, binnenblijven en geen idee hoe het allemaal verder zou gaan. Met het hele gezin werken aan de keukentafel. Continue aanpassen aan nieuwe maatregelen, voor sommige kinderen (en hun ouders) was dit lastig, vooral voor kinderen die van veel structuur houden.
Daarna gingen de scholen weer open, zagen kinderen hun vrienden en vriendinnen weer op school. Wel weer wennen aan het nieuwe ritme. Ik kon zelf ook weer ‘live’ aan het werk. Wat fijn was. Langzaam startte mijn begeleiding weer op en voor sommige kinderen was dit broodnodig omdat het emotioneel niet zo goed met hen ging. Door een continue gevoel van stress was de druk zo hoog geworden dat ze op school niet goed konden functioneren.
Het beste is het dan om eerst de stress te verminderen. Dit kan door te tekenen, dieren na te doen en door te lachen. Dit kan op allerlei manieren. Gewoon een tekening maken. Een wilde krastekening of een tekening maken op muziek. En af en toe lekker baldadig keihard op de tafels trommelen in schuim, zodat de spetters er met veel kabaal afspatten en dan weer steeds rustiger rondjes in het schuim schilderen.
Verhalen over dieren maken het gemakkelijker voor kinderen om te praten over waar ze mee zitten. Ik bedenk verhalen die op de situatie van het kind slaan. Zoals over een klein spinnetje dat een web wil maken dat zo mooi is, dat ze haar gemaakte web steeds weer kapot maakt en opnieuw begint. Het web is nooit goed genoeg. Ik vraag een kind dan wat het spinnetje nodig heeft om het web goed te vinden zoals het is. Op die manier komt het minder dichtbij dan als ik het over de spanning bij een rekentoets op school heb. En kan een kind zelf oplossingen bedenken.
Dieren nadoen werkt ook goed om te ontspannen. Als je glimlacht maakt je brein endorfine aan waardoor je je gelukkiger voelt. Dit werkt naar mijn idee ook zo met het nadoen van dieren. Als je loopt als een leeuw, voel je je ook als de koning van de dieren. Grommen als een beer maakt je sterk en snuffen als een konijntje is goed voor de concentratie.
En natuurlijk lach je erbij en relativeer je de boel, waardoor je je weer beter staande kunt houden in de ‘echte’ wereld.
In mijn praktijk komen vaak hoogsensitieve kinderen. Als je hoogsensitief bent, betekent dit dat je gevoelig bent voor prikkels en dat je deze op een intense manier verwerkt.
Gelukkig komt er steeds meer aandacht voor hoogsensitiviteit. Over wat er lastig aan is en ook wat er juist zo goed en fijn aan is, als je weet hoe je ermee om kunt gaan. Daarom wil ik hier de komende tijd een aantal blogs over schrijven. Over herkenbare situaties in het leven van een hoogsensitief kind, thuis of in de klas. Deze blog gaat over emotionele sensitiviteit.
Vooraan in de klas
Finn zit vooraan in de klas. De leerkracht vindt dat Finn vaak afgeleid is, daarom heeft ze hem vooraan gezet. Hierdoor zal hij minder afgeleid zijn, omdat hij niet meer ziet dat Julia haar staart ronddraait en dat Ezra met zijn voet zit te wiebelen. Hij zal zich zo beter kunnen concentreren. Het helpt helaas niet. Finn zit steeds achterstevoren en bovendien is zijn concentratie is er niet beter op geworden.
Overzicht
Dit komt omdat hij niet alleen ziet wat er gebeurt in de klas, hij voelt dit ook. Hij voelt dat een klasgenootje verdrietig is. Tegelijkertijd merkt hij dat er twee kinderen ruzie hebben, terwijl deze allebei stil op hun stoel zitten. Het is niet direct voor iedereen waarneembaar. Voor Finn wel, maar dan is het belangrijk dat hij overzicht heeft. Omdat hij voor in de klas zit, weet hij niet om welke kinderen het gaat. En dat is lastig, vooral boosheid kan voor Finn als een bedreiging aanvoelen, ook al is dit niet op hem gericht. Dat maakt dat hij zich omdraait, hij wil graag met zijn eigen ogen zien wie er boos is. Dan voelt hij zich veiliger.
Ruimte vol mensen
Zelf heb ik dit ook.
Pasgeleden heb ik twee informatie-avonden gehad. Bij mijn dochter op
het VO en bij mijn zoon op de basisschool. Op zo’n avond krijg je
belangrijke informatie voor je kind, dus wil ik dat goed in me
opnemen. Jarenlange ervaring en aanpassing maakt dat dat lukt.
Toch
blijft het lastig om in een volle ruimte te zitten. Door de intense
verwerking van emotionele prikkels, ben ik dan in een continue staat
van alertheid. Als een konijntje in het bos, waar vossenogen achter
elke struik blinken. Dit heb ik vooral met de mensen die achter me
zitten, terwijl ik deze mensen niet ken en zij ook aan het luisteren
zijn naar de informatie en niet op mij letten.
Dan overvalt me een onbestemd gevoel, ook al weet ik rationeel wat er gebeurt, toch kom ik doodmoe thuis van zo’n avond.
Ik begrijp het en toch…
Ik heb me de afgelopen jaren grondig verdiept in hoogsensitiviteit. Op het moment dat ik in de klas van mijn kinderen zit (of in een bioscoop, congreszaal of volle tram…) begrijp ik wat er gebeurt. Dat scheelt veel. Ik weet hierdoor dat het de sfeer is die ik oppik en dat het niet allemaal mijn eigen gevoelens zijn. Daardoor kan ik het daarna beter van me afzetten. Als kind wist ik dat niet. En Finn ook niet. Hij begrijpt niet wat hij allemaal voelt en weet daardoor ook niet welke gevoelens van hemzelf zijn en welke van iemand anders. Misschien heeft hij het idee dat hij zelf verdrietig is, terwijl Emma, die achter hem zit, verdrietig is omdat haar oma ziek is. Hij raakt in de war omdat hij net thuis vrolijk aan het ravotten was met zijn broertje en nu bijna moet huilen.
Achterin en oefenen met filteren
Voor Finn kan het helpen om achter in de klas te zitten. Zo kan hij alles overzien en zijn gevoel matchen met wat hij ziet. Ook is het belangrijk dat hij weet hoe het bij hem werkt. Dat hij geen filter heeft in het informatieverwerkingssysteem in de hersenen (Elke van Hoof) en dat het bij hem vooral om het verwerken van emoties gaat. Dat de meeste andere kinderen wel zo’n filter hebben. Het is belangrijk om op een bij de leeftijd passende manier uit te leggen hoe het werkt in hoofd en lijf. Verder is het daarbij goed om te zoeken naar manieren om je als kind op bepaalde momenten goed af te kunnen sluiten in de klas. Hierover volgt een andere blog!
De voordelen van de eigenschap van Finn
Op een dag kwam er een nieuw meisje in de klas, Anna. Finn zit intussen al een paar weken achteraan in de klas en voelt zich beter op z’n gemak. Met het gevolg dat zijn schoolwerk de laatste tijd verbeterd is. Het nieuwe meisje zit stijf rechtop op haar stoel en haar stem bibbert een beetje als de juf vraagt of ze haar naam wil zeggen. Finn springt van zijn stoel en loopt voorzichtig met zijn lievelingspotlood naar haar toe. Met het gevolg dat de juf Finn wil waarschuwen dat hij op zijn stoel moet blijven zitten. Voordat ze dat doet, ziet ze Anna ontspannen glimlachen. ‘Misschien wil je je naam op een blaadje schrijven,’ vraagt Finn. Het bleek dat Finn aanvoelde wat Anna nodig had, en hij reageerde instinctief. De juf laat ze die dag samen werken en Anna is snel gewend in de klas.
Janneke Luijkx is creatieve kindercoach en schrijfdocente. Zij begeleidt hoogsensitieve kinderen in haar praktijk in Wateringen of op de school van een kind.
Vanwege privacy redenen zijn de namen in deze blog gefingeerd.
